WITOLD ANDRZEJEWSKI — AKTOR W KSIĄŻCE KRYSTYNY KAMIŃSKIEJ1
Piszę do Państwa, ponieważ chciałabym zapoznać PT Gorzowian z nową książką Krystyny Kamińskiej. Jej treść przedstawia Witolda Andrzejewskiego, znanego dobrze w naszym mieście jako księdza prałata (katechetę, kapelana, duszpasterza, proboszcza), a dla wielu Szefa i przewodnika duchowego. Mało ostało się żyjących, którzy poznali go również jako aktora, podziwiali ongiś na deskach lokalnego teatru. Ja należę do tych, którzy tak go właśnie zapamiętali. Ksiądz Witold jest niewątpliwie w Gorzowie postacią wielowymiarową, ważną, bardzo ważną i — odważę się powiedzieć — intrygującą.
Krystyna Kamińska zajmuje się tą postacią nie od dziś: pisze i opowiada, gromadzi o rzeczonym różne materiały archiwalne. a w prezentowanej tu książce jej bohater występuje na bogato zarysowanym tle historii teatru gorzowskiego.
Oto tytuły kolejnych rozdziałów:
Przed Gorzowem (gdzie są interesujące szczegóły biograficzne);
Teatralne lata (czyli droga aktora, która właśnie rozpoczyna się w naszym mieście i w nim się właściwie zamyka. Epizod ten obejmuje 6 lat — od jesieni 1960 roku do sierpnia 1966; w tym 3 lata w roli adepta; pełnoprawnym zawodowym aktorem stał się po eksternistycznym egzaminie 23.XI.1963 r. W ostatnim sezonie — 1965/66 Andrzejewski zagrał najbardziej znaczące dla niego role);
Odejścia i powroty Ireny Byrskiej (bo to ona odegrała ważną rolę w kształtowaniu się młodego aktora);
Odejścia i powroty Witolda Andrzejewskiego (najciekawsze podtytuły to: „Wreszcie zrozumiałem”, „Ciągle aktor” itp.).
Wszystko, co zostało napisane przez Kamińską, jest rzetelnie udokumentowane. Są to na przykład uwagi w recenzjach po przedstawieniach o młodym aktorze lub wymowny brak nawet wzmianki; jakieś opinie innych albo wspomnienie samego księdza z przeszłości.
Bardzo ważnym dokumentem są też zdjęcia upamiętniające różne role na scenie. Pokazują one postawę, gest, mowę ciała. Dodatkowo charakteryzują aktora. Ikonografia jest bardzo bogata, stanowi wielki atut książki. Ale jest i drugi, równie mocny — wyczuwalne głębsze zainteresowanie autorki osobowością tego aktora-księdza (lub księdza-aktora). Chociaż pisząca oszczędnie wprowadza swoje opinie, wyczuwa się, że ta postać ją fascynuje.
Fakty okołoteatralne są w tym opracowaniu również bardzo cenne i ciekawe; pokazują, jak w Gorzowie w czasach nasilonej propagandy ideologicznej rodzi się coś, co świadczy o otwartym i odważnym myśleniu (czasy Byrskich).
Publikację zamyka spis ról, w których wystąpił Witold Andrzejewski. Naliczyłam ich 55, ale jest ich więcej, gdyż w małych teatrach obsadza się aktora w dwu a nawet więcej rolach, gdy jest taka potrzeba czy możliwość. Ról było wiele, i różnych. Zagrał i księcia z „Kopciuszka”, i Gustawa-Konrada z arcydzieła Mickiewicza.
Ubolewam, że omawiana książka została wydana jakoś „sekretnie” (nie ma wysokości nakładu) i najprawdopodobniej nie będzie dostępna w sprzedaży. Otrzymałam ją od Autorki. Ale będę pożyczać chętnym, gdyż uważam, że warta jest rozpowszechniania.
Weronika Kurjanowicz
1Krystyna Kamińska, Witold Andrzejewski, Gorzów Wlkp. 2020.
Krystyna Kamińska – jest doktorem nauk humanistycznych, dziennikarzem i wydawcą. Autorką książek, leksykonów i monografii z dziedziny kultury i sztuki oraz m.in albumów i przewodników turystycznych po Gorzowie i regionie. Więcej: https://encyklopedia.wimbp.gorzow.pl/k/kaminska_krystyna/kaminska_krystyna.html
Weronika Kurjanowicz – znana gorzowska polonistka, ur. się 31 października 1927 r. w Grodnie. Przez wiele lat uczyła języka polskiego w Zespole Szkół Ekonomicznych, w którym była także dyrektorem. Wydała m.in samouczki ortograficzne, tomik opowiadań, była korektorem wielu publikacji. Współpracowała z „Nadwarciańskim Rocznikiem Historyczno-Archiwalnym” , a także z lokalnym radiem, w którym prowadziła audycję „Ugryź się w język”.
Fot. Helena Tobiasz
790 total views, 1 views today
[0]