Tekst i foto Helena Tobiasz
Może nie wszyscy wiedzą, że kompleks wzgórz w południowo-zachodniej części Gorzowa Wielkopolskiego, między ul. Dobrą a osiedlami Słonecznym i Europejskim porastają murawy kserotermiczne czyli ciepłolubne zbiorowiska roślinne.
Przyrodnicy zwrócili uwagę na ten teren, o powierzchni 78,3106 ha już w 2006 r. i objęli go ochroną jako rezerwat przyrody o nazwie „Gorzowskie Murawy”. Rezerwat opisali, językiem zrozumiałym dla nieprofesjonalistów i sfotografowali Marek Pogorzelec i Zbigniew Rudziński (Zbyszko z Mościc) w przewodniku pt. „Rezerwat przyrody. Gorzowskie Murawy”.
Na początku autorzy wyjaśniają, że zróżnicowana rzeźba terenu dzisiejszego rezerwatu jest wynikiem działalności epoki lodowcowej sprzed około 12 000 lat. Po niej pojawiły się rośliny, zwierzęta i ludzie. Pozostałością po ich działalności są nienaturalne strome zbocza powstałe po dawnej eksploatacji żwiru i piasku. W okresie międzywojennym (1920-1935) obszar rezerwatu stał się częścią terenu poligonu dla potrzeb niemieckich jednostek wojskowych skoszarowanych przy ul. Chopina i Myśliborskiej. Po II wojnie światowej tradycje poligonu kontynuowały jednostki polskie. Ostatnie ćwiczenia odbyły się na tym obszarze w 1999 roku.
Na kolejnych stronach opisane są cztery szlaki turystyczne o łącznej długości ponad pięciu kilometrów i warte uwagi osobliwości przyrodnicze. Pomocne dla prawidłowej identyfikację napotkanych roślin mogą być kolorowe zdjęcia zamieszczone w przewodniku.
Wytyczone i oznakowane w rezerwacie szlaki to:
- Czerwony; długość 1,2 km; Osiedle Europejskie ul. Lwowska – Sahara – Grodzisko –Złoty Widok – Wyjście,
- Niebieski, o długości 2 km; Osiedle Plac Słoneczny od wejścia po schodach przy bloku nr 22 – Sahara – Zielony Widok – Koniec Świata,
- Zielony, długość 1,2 km; Osiedle Europejskie ul. Brukselska – Strzelnica,
- Czarny, szlak na skróty, długość 0,7 km.
Zagrożeniem dla rezerwatu są rośliny inwazyjne takie jak: tarnina, czeremcha amerykańska, głóg, dąb czerwony czy nawłoć kanadyjska, które po zaniechaniu użytkowania rolniczego poprzez wypas owiec, samoistnie zarastają murawy. Miłośników przyrody martwią również motocykle i quady rozjeżdżające słoneczne zbocza oraz różnorodne odpady porzucane w przypadkowych miejscach. Ich usunięciu służą akcje sprzątania muraw podejmowane od 2017 r. Najbliższe sprzątanie przewidziano w sobotę, 28 marca 2020 r. Zbiórka społeczników na Osiedlu Słonecznym 22, o godzinie 10.00.
W słowie wstępnym do przewodnika Józef Kruczkowski Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Gorzowie Wielkopolskim oraz Jacek Wójcickiego Prezydent Miasta Gorzowa Wielkopolskiego zarówno dziękują autorom opracowania jak również zachęcają do świadomego korzystania z uroków skarbu jakim są murawy kserotermiczne.
Wydawnictwo sfinansowano ze środków Miasta Gorzowa Wielkopolskiego, Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Gorzowie Wielkopolskim oraz Oddziału PTTK Ziemi Gorzowskiej. W tych też instytucjach zainteresowani mogą szukać przewodnika.
Rezerwat przyrody pod nazwą „Gorzowskie Murawy” został ustanowiony rozporządzeniem nr 21 Wojewody Lubuski z dnia 20 kwietnia 2006 r. w sprawie uznania za rezerwat przyrody, opublikowanym w Dzienniku Urzędowym Województwa Lubuskiego z 2006 r. Nr 31 poz. 650, zmienionym zarządzeniem Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Gorzowie Wielkopolskim Nr 24/2011 z dnia 14 czerwca 2011 r. ogłoszonym w Dzienniku Urzędowym Województwa Lubuskiego z 2011 r. Nr 70 poz. 1331.
997 total views, 1 views today
[0]