milpress

Zofia Bilińska urodziła się 12 czerwca 1942 roku w Iwacewiczach na Polesiu. W Gorzowie Wielkopolskim mieszka i pracuje od 1976 roku. Jest absolwentką Liceum Plastycznego i Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych w Poznaniu. Dyplom z rzeźby obroniła w 1968 roku. Początki jej pracy to także nauczanie plastyki w szkole.

Z okazji przypadających w tym miesiącu 80. urodzin otrzymała mnóstwo życzeń i kwiatów. Miłym dla Niej zaskoczeniem był list gratulacyjny od Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Na moje życzenia Jubilatka odpowiedziała, że ogólnie jest zdrowa i co ważne, umysł też ma  sprawny. – Chciałabym tylko nie pamiętać o tym dziewiątym krzyżyku, który mnie nachodzi.

Natomiast, czy w szczególny sposób obchodzi swoje urodziny, odpowiedziała, że o tyle, o ile ktoś sobie przypomni, że je mam.

– Dostałam bardzo  dużo kwiatów, między innymi od burmistrza Świebodzina, który po prawie pięciu latach pamięta, że wyrzeźbiłam dla jego miasta  pomnik Sukiennika. Otrzymywałam kwiaty pocztą kwiatową, wiele osób też dzwoniło, składając miłe życzenia. Natomiast nasze władze miasta Gorzowa Wlkp. raczyły przeoczyć tę datę, co bardziej mnie zmartwiło po otrzymaniu przesyłki z życzeniami od ministra. Wtedy uzmysłowiłam sobie, że wojewódzkie i miejskie władze nie traktują poważnie, a nawet nie darzą szacunkiem ludzi kultury i sztuki, którzy żyją i tworzą dla  miasta i regionu. Upewniłam się też, że nikt z wydziału kultury nie informował ministra o tym fakcie, więc zadziwiające jest to, że daleko, w stolicy pracownicy ministerstwa są w stanie objąć wzrokiem i pamięcią  ludzi twórczych rozsianych po całym kraju, natomiast średniej wielkości miasto Gorzów nie może dostrzec garstki zasłużonych u kresu ich życia. Chcę tu zwrócić uwagę na bardzo ciekawą formę życzeń otrzymanych od pana Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Nie ma ogólników czy standardowych sformułowań. Odnoszę wrażenie, iż list skierowany jest właśnie do mnie, gdyż są wymienione rzeźby monumentalne, pomnikowe, takie jak Pomnik Więźniarek Ravensbruck,  czarownica na Studni Czarownic, Papusza, Paweł Zacharek, które są „artystyczną wizytówką miasta Gorzowa” i „pełnią istotną rolę w przestrzeni publicznej” – powiedziała Zofia Bilińska, dodając: – Cieszę się, że Pan Minister Piotr Gliński właśnie przypomina władzom  miasta tylko kilka moich  dzieł zdobiących Gorzów.

Trochę na pocieszenie stwierdziłam, że czasem tak bywa, iż najbliżsi zapominają o bliskich. Dwa dni po 80. urodzinach, rzeźbiarki odbyła się uroczystość państwowa na gorzowskim Cmentarzu Świętokrzyskim  przy pomniku Więźniarek  Ravensbrück, którego autorką jest Zofia Bilińska. Kwiaty pod pomnikiem składał wojewoda lubuski Władysław Dajczak, wartę honorową pełnili harcerze, powiewały flagi narodowe, zapalono znicze.

Rzeźbiarka ma poczucie humoru, a jednocześnie poważnie traktuje swoją misję i wkład pracy w gorzowską kulturę, więc zadzwoniła do przewodniczącego Rady Miasta z miłą informacją o życzeniach urodzinowych i gratulacjach od ministra kultury. Pan przewodniczący natychmiast przesłał piękny bukiet kwiatów. – Ucieszyłam się, choć był taki wymuszony – powiedziała  twórczyni gorzowskich rzeźb, takich jak między innymi: Zacharka – historycznej postaci, który przewoził gorzowian w latach powojennych łodzią na drugi brzeg Warty, wiernej rekonstrukcji Fontanny Pauckscha – przedsiębiorcy z Landsberga, Papuszy – cygańskiej poetki,  Jana Korcza – malarza oraz wielu innych.

Zofia Bilińska jest autorką licznych monumentów, które znajdują się między innymi w Gorzowie, Sulęcinie, Choszcznie, Gliśnie, Reczu.  Artystka pracuje w kamieniu, brązie, ceramice i drewnie. Swoje prace prezentowała na wystawach w kraju i za granicą. W 2018 roku obchodziła jubileusz 50-lecia pracy artystycznej. Uhonorowana została Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Nadal pracuje, tworząc małe formy kameralne do odlewów w brązie oraz rzeźby ceramiczne. Nie przestaje marzyć o większych realizacjach plenerowych.

633 total views, no views today

W cieniu rozłożystych ramion Antajosa znajdują miłość, schronienie (…) uchodźcy (…). Zbigniew Herbert. Antajos

Ramiona Antajosa. Z teorii i historii regionalizmu literackiego w Polsce. Taki tytuł nosi książka autorstwa prof. Małgorzaty Mikołajczak, której promocja odbyła się w środę, 8 czerwca 2022 r. w Wojewódzkiej i Miejskiej Bibliotece Publicznej im. Zbigniewa Herberta w Gorzowie Wielkopolskim.

Spotkanie w ramach cyklu „Nowa Marchia – prowincja zapomniana – Ziemia Lubuska – wspólne korzenie” otworzył dyrektor biblioteki Sławomir Szenwald.

Moderator – prof. Katarzyna Taborska publikację przedstawiła jako obowiązkowy podręcznik dla tych, którzy zajmują się regionalizmem. Wyjaśniając przy tym, że tytuł zaczerpnięty z eseju Zbigniewa Herberta „Antajos” wprowadza mit Antajosa do szerszej świadomości. W micie tym Antajos był nieśmiertelny dopóki stał na ziemi, był z nią związany. Herkules zwyciężył Antajosa dopiero wówczas, gdy po odkryciu tajemnicy jego nieśmiertelności, podniósł go z ziemi i pokonał. Mit Anteusza (Antajosa) mówi o sile, która bierze się z ziemi, z zadomowienia, z regionu. Profesor Taborska poruszane w książce zagadnienia podzieliła na cztery części. Pierwsza część przedstawia mit Anteusza jako mit regionalisty. Druga – rozpatruje regionalizm literacki z perspektywy historycznej. Dalej przedstawione są metody badawcze. Całość zamyka omówienie wątków regionalnych w twórczości Czesława Miłosza i Zbigniewa Herberta.

Prof. Małgorzata Mikołajczak wyjaśniła, że książka jest efektem badań nad regionalizmem prowadzonych pod jej kierownictwem przez kilka ośrodków akademickich w ramach projektu „Regionalizm w badaniach literackich: tradycja i nowe orientacje”. Patronat nad projektem sprawował Komitet Nauk o Literaturze Polskiej Akademii Nauk. Profesor Mikołajczak tłumaczyła, że projekt zmienił myślenie o regionie w kategoriach centrum – peryferie dotychczas często rozumiane jako prowincjonalizm, zaściankowość. Z tym wiąże się zauważenie i docenienie literatury regionalnej. Do niej należy zaliczyć wszystko co zakorzenione w konkretnym miejscu, regionie i sięga do zdarzeń tam zachodzących. Współcześnie w tej dziedzinie dobrze lokuje się pisarstwo Olgi Tokarczuk, czy choćby realistyczne powieści Zofii Mąkosy.

W trakcie dyskusji jako prototyp literatury regionalnej wskazano „Pana Tadeusza” Adama Mickiewicza, ale też „Dolinę Issy” Czesława Miłosza oraz osadzoną w Warszawie twórczość Izaaka B. Singera, mimo że on sam mieszkał w Ameryce. Weronika Kurjanowicz pytała, gdzie mieści się jej regionalizm – osoby osiedlonej na tej ziemi w wyniku repatriacji. Wyraziła też zaniepokojenie czy zainteresowanie regionalizmem należącym przecież do grupy – izmów nie stwarza ryzyka przerodzeniem się w niebezpieczną ideologię. Odnosząc się do tych zagadnień profesor Mikołajczak mówiła, że globalizm wywołał modę na regionalizm, natomiast nowy typ regionalizmu wynikający ze specyfiki naszego terenu, będącego kulturowym tyglem nazwała regionalizmem adaptowanym.

Prof. zw. dr hab. Małgorzata Mikołajczak kieruje Zakładem Literaturoznawstwa w Instytucie Filologii Polskiej Uniwersytetu Zielonogórskiego. Autorka i współredaktorka monografii dotyczących literackiego regionalizmu.

Prof. AJP dr bab. Katarzyna Taborska jest kierownikiem Katedry Literatury w Instytucie Humanistycznym Akademii Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wlkp. Laureatka Wawrzynu naukowego za książkę „Literatura miejsca. Piśmiennictwo postlandsberskie”.

Tekst i foto Helena Tobiasz

457 total views, no views today