milpress

Relacja Ewy Rutkowskiej

Foto Kamil Lewera / Radio Plus Gorzów

Promocja „Pegaza Lubuskiego” oraz spotkanie autorskie z Waldemarem Szymczakiem,  autorem książki „Odwyk (z) dorosłości”

Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna 31 marca 2022

W ubiegłym roku skończył się pewien etap, dotyczący także gorzowskiej literatury.

Na Niebieskie Połoniny, odszedł pomysłodawca i redaktor naczelny „Pegaza Lubuskiego”, prezes ZLP/O w Gorzowie,  Ireneusz K. Szmidt. Ale ma on bardzo dobrych kontynuatorów. Więc na pewno nic co zostało do tej pory zrobione, nie zaginie.

We wstępie do pierwszego (88) „Pegaza lubuskiego”, nowa prezeska ZLP i redaktorka naczelna tego czasopisma literackiego, Agnieszka Kopaczyńska-Moskaluk napisała: „Oddajemy w Państwa ręce nowy numer „Pegaza Lubuskiego”. Pierwszy w 2022 roku. Pierwszy pod nową redakcją. Pierwszy w nowej szacie graficznej i formacie. Pierwszy, który – choć nie odżegnuje się od tradycji – chce jednak nieco inaczej prezentować lokalnych literatów i ich twórczość. Pierwszy w czasie wojennego najazdu Rosji na Ukrainę…”

I dalej: „Cały numer – po raz pierwszy – determinuje jeden temat. Tym razem to TOŻSAMOŚĆ. O niej… o nich- rozmytych tożsamościach pogranicza – pisze w arcyciekawym eseju dr Maciej J. Dudziak.”

Tą część spotkania prowadziły: red. naczelna czasopisma Agnieszka Kopaczyńska-Moskaluk i Beata Igielska, zastępczyni red. naczelnej.

Czasopismo otwierają dwa wiersze naszej gorzowskiej wspaniałej poetki Ireny Zielińskiej, obdarowanej w tym roku Dyplomem Honorowym Lubuskiego Wawrzynu Literackiego, za całokształt twórczości. Potem można przeczytać wspomniany wcześniej esej prof. Macieja J. Dudziaka pt. „Tożsamości rozmyte”.

Jak zwykle w „Pegazie” jest miejsce na debiuty.  Dzisiaj taką debiutantką jest Maria Januszewicz z Przytocznej. Według Beaty Igielskiej, wiersze tej poetki „wciskają w fotel”. Są to wiersze krótkie, jakby chwila zatrzymana w kadrze. Takimi muśnięciami i uchwyconymi mini-chwilami, są od zawsze wiersze ks. Jerzego Hajdugi z Drezdenka. Ten maleńki cykl, Jerzy Hajduga zatytułował „Moje wiosny” i dodał „z wiosną po raz siedemdziesiąty. Wszystkie ze mną, a ja z nimi. I jak tu nie kochać”. Piękne, prawda?

Ten numer „Pegaza” jest tak pomyślany, aby proza przeplatała się z poezją. Więc teraz kolej na prozę. Jest to tekst „Wróć – niech obraz ożyje”. Może treść jest wymyślona, a może dotykająca prawdziwego życia?  Roman Habdas pisze, że w 2005 roku przyszło mu trafić za kraty… Z dalszego ciągu wynika, że był to jakiś program artystyczny, wystawiony w Zakładzie Karnym, który wyreżyserował szef gorzowskiego RSTK Czesław Ganda. To tam autor spotkał osadzoną Katarzynę, o której pisze, że znalazł skarb… Zamieszcza więc wiersz o tęsknocie  Katarzyny Liśniewicz pt. „Kraina obfitości”. Roman Habdas ma w tym wydaniu „Pegaza” także drugi tekst pt. „W dobrych zawodach wystąpić”. Pisze w nim o sobie i o tym co się zadziało pod koniec ubiegłego roku i na początku tego, wraca też wspomnieniami daleko wstecz…

Są też dwa krótkie wiersze Beaty Igielskiej. Napisane po kilkuletniej przerwie. My ją znaliśmy jeszcze w tamtych czasach. Dobrze, że wróciła…

Wszyscy, którzy bywali na poprzednich promocjach tego czasopisma, na pewno większość wymienionych twórców już poznali. Magda Turska, od listopada ubiegłego roku  pracownica WiMBP . Już kilka razy przedstawiała swoje teksty, zgromadzonej publiczności. Tu też jest jej proza pt. „Słowo”. Wydaje mi się, że na początek bawi się słowem Mandragora. Odnosi się do niego. Próbuje nam coś podpowiedzieć. A dalej mówi o języku, którym się posługuje….

I znowu wracamy do poezji. Do wiersza Tomasza Walczaka „Wielkanoc 2019”.

I choć to było kilka lat wcześniej, to w treści wiersza  można wyczytać tragedię i  wojenny ból, który teraz dotyka tak wielu Ukraińców. Przykre, że to się dzieje teraz!

Kolejnym debiutantem w tym czasopiśmie jest proza Andrzeja Chmielewskiego pt. „Legenda o górze trębacza”. Treść tego opowiadania, to legenda z XVII wieku, z czasów potopu szwedzkiego dotycząca bliskich nam terenów Trzciela, Nowego Gorzycka, Pszczewa i Międzychodu. I pewnego szwedzkiego trębacza…

Janinę Jurgowiak też znamy. Odkrył ją kilka lat temu Ireneusz K.Szmidt. Była gościem „Pegaza”: niejeden raz. W tym numerze zamieszczone są jej dwa wiersze: „Światło” i  „Obrazek z Sandomierza”.

Wiersze i tomiki Beaty Patrycji Klary-Stachowiak też „od zawsze” były omawiane na spotkaniach z Pegazem. Była też recenzentką różnych wydawnictw literackich. Ja Beatę pamiętam, jak przyszła na spotkanie Klubu Literackiego „Poetów Okrągłego Stołu”. Zawsze wiedziała nieco więcej, umiała podpowiedzieć. Była partnerem dla prowadzącego warsztaty literackie Ireneusza K.Szmidta. Beata tworzyła poezję, ale także nowo-słowa. Jest bardzo kreatywna. Wydała już kilka tomików. Zdobyła kilka prestiżowych nagród, w tym dwa Wawrzyny Literackie. Była też stypendystką Ministerstwa  Kultury.  Rozmowę ”Nieustająco się dziwię” przeprowadziła  Agnieszka Moskaluk.

A dotyczy ona m.innymi nowego tomiku pt. „Lęgnia”, który ukaże się jeszcze w tym roku. Dzięki stypendium artystycznemu prezydenta Gorzowa, jakie Beata Partycja Klary-Stachowiak otrzymała (po raz któryś chyba) w tym roku. Rozmowę kończą trzy miniaturki – wiersze. Pisane trochę inaczej. Chyba kiedyś, jeszcze na warsztatach takie pisanie zostało nazwane wierszo-proza, czy odwrotnie. Albo jakoś tak…

Tomek Korbanek, też bardzo sumiennie uczestniczył w warsztatach Klubu Literackiego WDK/GDK. Często jego wiersze zamieszczane były w  „Pegazie Lubuskim”. I od bardzo dawna jest namawiany do wydania tomiku. Ale Tomek niezmiennie odpowiada „nie jestem jeszcze gotowy”. W tym wydaniu, znajdują się dwa wiersze Tomka. Jeden bez tytułu, a drugi pt. „Wertepy”. I wciąż aktualne jest zawołanie o to, aby wreszcie powstał jego tomik.

Anna Dominiak, na nasze spotkania z Pegazem, najpierw przyjeżdżała z kilkoma wyróżniającymi się uczniami, którzy „popełniali” wiersze. Z czasem stała się bardzo wnikliwą recenzentką wielu wydawnictw, autorów skupionych wokół „Pegaza”. W tym nowym, innym „Pegazie”  pisze „kilka słów o albumie „W Krainie Heliosa” Andrzeja Haegenbartha”, wydanym przez gminę Barlinek. Album powstały z trojakiej inspiracji; czasu pandemii, selekcji archiwaliów fotograficznych (portretów kobiet, które twórca zna i od lat je fotografuje) oraz lektury powieści Madeleine Miller pt. „Kirke”.

No i tym sposobem „dojechałam” do końca bardzo wnikliwego omówienia pierwszego (choć 88) „Pegaza Lubuskiego”. Do pewnego rodzaju kroniki pt. „kwartał u Herberta (wybór)” autorstwa Magdaleny Turskiej. Zwraca ona uwagę na kilka wydarzeń, które miały miejsce w WiMBP pod koniec minionego roku.

Podsumowując te moje skrupulatne wywody, chcę dodać, że brakuje mi tu „czegoś”. Choćby pewnej informacji o autorach. Znamy się w większości. Ale zawsze tak jest, że przychodzą nowi, którzy na tych łamach debiutują. No i powstaje pytanie: „kto to”? Przydałoby się kilka słów o każdym. O „starych”, dla nowych czytelników, a o nowych dla… wszystkich.  To tak gwoli podpowiedzi.

W drugiej części  tego „Pegazowego” spotkania pałeczkę przejęła Krystyna Kamińska, która poprowadziła spotkanie z autorem książki „Odwyk (z) dorosłości” Waldemarem Szymczakiem, nauczycielem w gorzowskim II L0.

Autor mówił o sobie tak: Czytać zaczął  bardzo wcześnie. Zawsze interesowała go historia i losy tych historycznych herosów. Zawsze chciał się dowiedzieć o nich  więcej. Interesuje się także filozofią. I lubi poezję, trochę bardziej tą amerykańską. To jest; „Taka zwykłość, która nie ma prawa być poezją, ale nią jest…”

Pierwszą swoją książkę napisał po włosku. Wydał ja własnym sumptem. Kiedyś wyjechał do Włoch na zarobek, ale także po to, aby nauczyć się języka. Druga jego książka nosi tytuł „Pysk żółwia”. Napisał ją  jeszcze przed wyjazdem do Włoch, ale ukazała się dopiero w 2011 roku. Jest to opowieść o bardzo wielu ludziach, którzy mają swoje nazwiska, a główny bohater nazywa się Normalny. Bohater musiał spotkać się z nienormalnością, aby stać się… Normalnym. Potem była jeszcze jedna książka „Hiob” o człowieku, na którego spadają wszelkie nieszczęścia, a on w tym wszystkim się odnajduje. I najnowsza książka „Odwyk (z) dorosłości”. Tytuł zapowiada zdarzenia rzeczy niemożliwych. Narratorka, to kilkuletnia dziewczynka, która widzi dorosłość oczami dziecka i nie jest to bardzo dobre widzenie… Jest to książka o współczesności. A motto jej  brzmi: „Za poważny może miałem stosunek do powagi, zanadto przeceniłem dorosłość dorosłych”.

Książkę polecają; Aneta Gizińska -Hwozdyk i Andrzej Czaja Czajkowski.

Na spotkaniu swojemu „belfrowi” kibicowała cała (duża) klasa uczniów Liceum Ogólnokształcącego nr II im. M. Skłodowskiej Curie.

 

Ewa Rutkowska

 

591 total views, 1 views today

Relacja Heleny Tobiasz

Foto Helena Tobiasz

29 MARCA 2022 R. PROCHY KRZYSZTOFA PENDERECKIEGO SPOCZĘŁY W PANTEONIE NARODOWYM W KRYPCIE POD PREZBITERIUM KOŚCIOŁA ŚWIĘTYCH APOSTOŁÓW PIOTRA I PAWŁA W KRAKOWIE.

Krzysztof Penderecki – światowej sławy kompozytor, dyrygent i pedagog urodzony 23 listopada 1933 r. w Dębicy, zmarł 29 marca 2020 r. w Krakowie. Ze względu na ograniczenia związane z pandemią uroczystości pogrzebowe przełożono na drugą rocznicę śmierci. Do tego czasu urna z prochami kompozytora złożona była w krypcie bazyliki św. Floriana. Stamtąd kondukt żałobny przeszedł ulicami Krakowa do miejsca wiecznego spoczynku w Panteonie Narodowym.

W samo południe, 29 marca 2022 r. mszy świętej pogrzebowej w kościele Świętych Apostołów Piotra i Pawła przewodniczył i homilię wygłosił prymas Polski abp Wojciech Polak. W koncelebrze brał udział również kardynał Stanisław Dziwisz i proboszcz parafii ks. prof. Jan Machniak.

Pożegnalna uroczystość miała charakter państwowy. Świątynię za zaproszeniami wypełnili najbliżsi oraz przedstawiciele najwyższych władz państwa m.in. prezydent RP Andrzej Duda, były prezydent Aleksander Kwaśniewski z żoną Jolantą Kwaśniewską, przedstawiciele władz lokalnych, instytucji i środowisk artystycznych. Liczni wielbiciele talentu artysty mogli uczestniczyć w nabożeństwie żałobnym na placu św. Marii Magdaleny gdzie został ustawiony telebim.

Na zakończenie liturgii słowa pożegnania wygłosili: prezydent Andrzej Duda, wicepremier minister kultury i dziedzictwa narodowego prof. Piotr Gliński, prezydent Krakowa Jacek Majchrowski, ambasador Arndt Freytag von Loringhoven odczytał list prezydenta Republiki Federalnej Niemiec Franka -Waltera Steinmeiera, dyrektor Teatru Wielkiego – Opery Narodowej Waldemar Dąbrowski – wystąpił w imieniu środowisk twórczych i artystycznych, rektor Akademii Muzycznej im. Krzysztofa Pendereckiego w Krakowie Wojciech Widłak – przemawiał w imieniu Kolegium Rektorów Szkół Wyższych Krakowa oraz odczytano pożegnalne wspomnienie obecnej na pogrzebie Elżbiety Pendereckiej.

Prezydent Andrzej Duda żegnając zmarłego, dziękował za twórczość, za pracę z młodzieżą, za Lusławice i miłość do drzew, za to że mieszkał w Polsce, w Krakowie, mimo że mógł mieszkać wszędzie, w każdym miejscu świata. Mówił, że w historii świata są ludzie niezwykli, zapisani na zawsze w jego dzieje. Z całą pewnością takim wielkim człowiek był Krzysztof Penderecki. Właśnie do niego Jerozolima zwróciła się o stworzenie dzieła z okazji jubileuszu 3000 lat istnienia miasta, i na to zamówienie powstało Siedem bram Jerozolimy. Dla uczczenia 700-lecia katedry w niemieckim Münsterze powstała Pasja według świętego Łukasza. Kompozycja wykonana w 1966 r. miała też wymiar symboliczny, odnoszący się do jubileuszu Millenium Chrztu Polski. Prezydent Duda przypomniał, że w 2005 r. Orderem Orła Białego odznaczył kompozytora prezydent Aleksander Kwaśniewski, choć jest on tak bardzo należny, że każdy następny prezydent ten order by wręczył. Panie Profesorze dziękuję Panu z całego serca. Mistrzu spoczywaj w pokoju – zakończył Prezydent.

Wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego prof. Piotr Gliński podkreślił, że żegnamy wielkiego kompozytora, ale też cichego i serdecznego człowieka, którego dobroć i mądrość skrywała się za subtelnym uśmiechem. Cześć Jego pamięci.

Prezydent Krakowa Jacek Majchrowski zaznaczył, że Krzysztof Penderecki był obywatelem świata, ale i potrójnym obywatelem Krakowa, co wyrażało się w obywatelstwie rzeczywistym oraz uhonorowaniem medalem „Cracoviae Merenti” i Honorowym Obywatelstwem Krakowa. Przez wiele lat związany z Akademią Muzyczną, która dziś nosi jego imię. Wraz z Piotrem Skrzyneckim był założycielem Piwnicy pod Baranami. Jego dokonania sprawiają, że dla krakowian pozostanie nieśmiertelny. Część Jego pamięci.

Waldemar Dąbrowski zauważył, że dziś opłakujemy łzami, bólem i cierpieniem ale też wyrażamy wdzięczność, że był ktoś taki jak Krzysztof Penderecki, którego kres ziemskiej drogi kończy się w Panteonie Narodowym. Bogu dziękuję za Jego życie. Spoczywaj w pokoju.

Żegnaj nasz drogi Mistrzu – tak zwrócił się do profesora Pendereckiego rektor Akademii Muzycznej Wojciech Widłak.

Urna z prochami kompozytora została złożona do sarkofagu w Panteonie Narodowym w krypcie pod prezbiterium kościoła Świętych Apostołów Piotra i Pawła w Krakowie przy ul. Grodzkiej 52 a.

Sarkofag autorstwa rzeźbiarza Krzysztofa M. Bednarskiego, w kształcie klepsydry odmierzającej czas z ciemnego granitu szwedzkiego, stoi na postumencie z jasnego marmuru kararyjskiego ze znakiem krzyża i napisem „KRZYSZTOF PENDERECKI 1933 -2020”.

Sąsiednie krypty są miejscem wiecznego spoczynku m. in. zmarłego w 2021 r. poety Adama Zagajewskiego oraz zmarłego w 2013 r. dramaturga, pisarza i rysownika Sławomira Mrożka.

Helena Tobiasz

562 total views, 1 views today